Αισθητηριακη Ολοκληρωση – Sensory Integration (SI)

Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση είναι θεωρία και θεραπευτική παρέμβαση που αναπτύχθηκε αρχικά από την Dr. Ayres, Εργοθεραπεύτρια και Νευροεπιστήμονα, στην Αμερική τη δεκαετία του 70. Από τότε ως σήμερα η θεωρία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης και οι θεραπευτικές παρεμβάσεις που προκύπτουν από αυτή έχουν μελετηθεί, τεκμηριωθεί και αναβαθμιστεί από πολλούς καταξιωμένους επιστήμονες. Σήμερα είναι η περισσότερο μελετημένη και περισσότερο χρησιμοποιούμενη μέθοδος για παιδιά με αναπτυξιακές δυσκολίες στην Αμερική και στην Ευρώπη ενώ στην Ελλάδα τώρα αρχίζει να γίνεται γνωστή στους θεραπευτικούς κύκλους.

Σύμφωνα με την θεωρία αυτή «η κατάλληλη δράση και συμπεριφορά των παιδιών βασίζεται στη λήψη, την επεξεργασία και την ερμηνεία των πληροφοριών που εισέρχονται από το περιβάλλον μέσω των αισθητηριακών συστημάτων». Λέγοντας αισθητηριακά συστήματα πέρα από τα ευρέως γνωστά όπως: η όραση – οπτικό, η γεύση- γευστικό, η ακοή – ακουστικό, η αφή – απτικό υπάρχουν άλλα δύο λιγότερο γνωστά συστήματα, το αιθουσαίο και το ιδιοδεκτικό σύστημα.

Η ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ

Πολλές φορές η διαδικασία της επεξεργασίας των προσλαμβανομένων πληροφοριών από τα αισθητηριακά συστήματα διαταράσσεται με αποτέλεσμα μια ακατάλληλη ερμηνεία των πληροφοριών που έχει ως συνέπεια την υπέρ- αντίδραση, την υπό- αντίδραση και κάποιες φορές τον συνδυασμό τους. Ως αποτέλεσμα αυτής της παρερμηνείας εμφανίζονται συχνά σε κάποιο παιδί οι παρακάτω συμπεριφορές:

• Πέφτει και σκοντάφτει πολύ εύκολα
• Συνεχώς του πέφτουν τα πράγματα και τα χάνει εύκολα
• Είναι γενικά αποδιοργανωμένο και φαίνεται να επικρατεί μια χαοτική κατάσταση στην ζωή του
• Είναι αδέξιο και οι κινήσεις του είναι ασυντόνιστες και φαίνεται να κινείται με παράξενο τρόπο
• Διασπάται εύκολα η προσοχή του
• Έχει ελάχιστη διάρκεια προσοχής
• Δεν έχει αντοχή στο στρες
• Αναστατώνεται και συγχύζεται εύκολα και χωρίς προφανή για εμάς αιτία
• Δείχνει απέχθεια στο άγγιγμα ή αναζητά έντονα το άγγιγμα, το αγκάλιασμα και την σωματική επαφή με τους άλλους
• Είναι υπέρ- δραστήριο, υπέρ- κινητικό ή το ακριβώς αντίθετο φαίνεται σα ΄΄ ληθαργικό΄΄
• Σε παιδιά με φυσιολογική νοημοσύνη συνήθως συναντάμε Μαθησιακές Δυσκολίες (δυσκολίες στην ανάγνωση, τη γραφή και τα μαθηματικά)
• Παρουσιάζει δυσκολίες στον προφορικό λόγο.
• Παρουσιάζει ανεπαρκή συντονισμό λεπτής κινητικότητας.
• Η δυσλειτουργία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης μπορεί να αποτελεί ξεχωριστή κατηγορία ωστόσο συνήθως συνυπάρχει με άλλα διαγνωσμένα θέματα και η κλινική εμπειρία έχει δείξει πως συνήθως τα προβλήματα Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης εμφανίζονται στους παρακάτω πληθυσμούς.

Σε παιδιά με:

• Μαθησιακές δυσκολίες.
• Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής
• Αναπτυξιακές δυσλειτουργίες συντονισμού και Δυσπραξίας.
• Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές.
• Γενετικά σύνδρομα.
• Εγκεφαλική παράλυση κ.α. (DSM IV ).

ΤΑ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΤΟ ΑΙΘΟΥΣΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ –THE VESTIBULAR SYSTEM: Επεξεργάζεται πληροφορίες σχετικά με την κίνηση, την βαρύτητα και την ισορροπία. Εντοπίζεται στο εσωτερικό αυτί. Βοηθά στην αντίληψη του σώματος μας μέσα στο χώρο κατά την κίνηση. Επηρεάζει πολύ τον αμφιτερόπλευρο συντονισμό, τον μυϊκό τόνο και το επίπεδο διέγερσης. Ο κατάλληλος ερεθισμός του αιθουσαίου προκαλεί ηρεμία και θετικές συναισθηματικές αντιδράσεις ενώ ο λανθασμένος ερεθισμός μπορεί να προκαλέσει αρνητικές αντιδράσεις και άγχος.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ :

• Κούνιες
• Αιώρες
• Κουνιστές πολυθρόνες
• Γενικώς οποιαδήποτε κίνηση σε γραμμικό & κυκλικό επίπεδο.

ΤΟ ΙΔΙΟΔΕΚΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ – THE PROPRIOCEPTIVE SYSTEM: Σχετίζεται με τις πληροφορίες που δεχόμαστε από τους μύες και τις αρθρώσεις. Βοηθά στην αντίληψη του σώματος, στον κινητικό έλεγχο, στην διαβάθμιση της κίνησης, στη στασική σταθερότητα και την συναισθηματική ασφάλεια.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:
Δραστηριότητες που απαιτούν «σκληρή δουλειά», κάνουν τους μύες και τις αρθρώσεις να ενεργοποιούνται και προσφέρουν έντονο ιδιοδεκτικό ερεθισμό. Οι δραστηριότητες, αυτές, γίνονται, συνήθως εναντίον κάποιας αντίστασης. Παραδείγματα τέτοιων δραστηριοτήτων είναι :

• κουβάλημα ή σούρσιμο βαριών αντικειμένων όπως : στοίβες από βιβλία, τσάντες με ψώνια, μπάλες και παιχνίδια γεμάτα με βάρη. Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να σας βοηθήσει στο κουβάλημα πραγμάτων (ψώνια, καλάθι με άπλυτα, ανάλογα με την ηλικία και την μυϊκή του δύναμη).
• δυνατό σπρώξιμο ενάντια σε αντίσταση όπως είναι το σπρώξιμο του τοίχου ή του θρανίου, η μετακίνηση των επίπλων, κ.τ.λ.
• αφήστε το παιδί να σας βοηθήσει στις δουλειές του σπιτιού που παρέχουν ιδιοδεκτικότητα όπως: καθάρισμα τραπεζίου με πετσέτα ή wettex, καθάρισμα κάθετων επιφανειών όπως τοίχων και τζαμιών αν δεν υπάρχει κίνδυνος. Δώστε την ευκαιρία να σας βοηθήσει στο πλύσιμο και το σκούπισμα του αμαξιού.

Επίσης :

1. Θεραπευτικό βούρτσισμα και πιέσεις στις αρθρώσεις
2. Ασκήσεις με αντίσταση όπως σπρώχνω τον τοίχο, κουβαλώ ή σέρνω βαριά αντικείμενα
3. Ισομετρικές ασκήσεις ενάντια στη βαρύτητα
4. Οτιδήποτε προκαλεί πίεση στις αρθρώσεις
5. Τραμπολίνο
6. Πηδηματάκια
7. Σχοινάκι
8. Πους απ
9. Ασκήσεις με ελαστικούς επιδέσμους και ελαστικούς σωλήνες
10. Όλες οι βαριές δουλειές που κάνουν τους μύες και τις αρθρώσεις να δουλεύουν σκληρά προσφέρουν ιδιοδεκτικό ερεθισμό
11. Παίζω πάλη κ.τ.λ. .

ΤΟ ΑΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ – THE TACTILE SYSTEM:

• Δακτυλομπογιές
• Πλαστελίνη – Ζύμη – Κόλλα
• Παράξενες υφές σε υφάσματα
• Παγωμένα φαγητά κυρίως το καλοκαίρι ( φτιάστε υγιεινά παγωτά από χυμούς φρούτων τους οποίους παγώνετε στην κατάψυξη τοποθετώντας ένα ξυλάκι στην άκρη )
• Κηπουρική – Ασχολία με το κήπο και τα χώματα.
• Μαγειρική – Φτιάχνω ζύμες με διάφορα χρώματα με βαφές ζαχαροπλαστικής.
• Μπάνιο & απαλό μασάζ με διαφόρων υφών βούρτσες.
• Συγγραφέας: Ξηρού Χ. Παναγιώτα, Εργοθεραπεύτρια.
• Το άρθρο αναδημοσιεύεται από το www.4disabled.gr.

Στο κέντρο λειτουργούν ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες αισθητηριακής ολοκλήρωσης SI και οι θεραπευτές είναι εξειδικευμένοι στη μέθοδο.