Κατά τη διάρκεια μίας λογοθεραπευτικής αξιολόγησης, ο λογοθεραπευτής πραγματοποιεί μία σειρά δοκιμασιών και δραστηριοτήτων, παίζοντας και συζητώντας με το παιδί. Για παράδειγμα, ζητά από το παιδί να ονομάσει αντικείμενα, να περιγράψει εικόνες ή να αφηγηθεί μία ιστορία. Ύστερα με τη χρήση σταθμισμένων τεστ (όπως το ΜΕΤΑΦΩΝ, το TACL-R και το AνΟμιλω 4) αναλύει λεπτομερώς το λόγο του παιδιού και αξιολογεί το φωνολογικό, το σημασιολογικό και το πραγματολογικό σύστημα του παιδιού καθώς και την ικανότητά του για επικοινωνία και σωστή έκφραση και κρίνει αν αποκλίνει ή όχι από τα φυσιολογικά στάδια ανάπτυξης του λόγου σύμφωνα με τη χρονολογική ηλικία του παιδιού.
Με τη λογοθεραπευτική αξιολόγηση μπορούν να αξιολογηθούν:
- Δυσκολίες στην ομιλία (δυσκολία στην άρθρωση συγκεκριμένων φωνημάτων, παράλειψη ή αντικατάσταση αυτών, ελλιπής φωνολογική ενημερότητα)
- Δυσκολίες στη ροή της ομιλίας (π.χ. τραυλισμός, ταχυλαλία, βραδυγλωσσία)
- Δυσκολίες στο λόγο (π.χ. περιορισμένο λεξιλόγιο, δυσκολία στην ανάκληση λέξεων και στην κατονομασία αντικειμένων, δυσκολία στην κατανόηση του λόγου, δυσκολία στην αφήγηση και στην περιγραφή, δυσκολία στην ικανότητα δομημένης συζήτησης)
- Δυσκολίες στην κατάποση
- Δυσκολίες στην επικοινωνία (π.χ. το παιδί δυσκολεύεται να κάνει έναρξη επικοινωνίας με συνομιλήκους και ενήλικες ή δε χρησιμοποιεί το λόγο για να επικοινωνήσει με τους γύρω του)
- Δυσκολίες στη φωνή (π.χ. το παιδί δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει τον κατάλληλο τόνο στη φωνή ή έχει μία παράξενη προσωδία ή χροιά την ώρα που μιλάει)
Ο λογοθεραπευτής, λοιπόν, με τη χρήση κλινικών τεχνικών παρατήρησης του παιδιού σε συνδυασμό με σταθμισμένα εργαλεία ελέγχου μπορεί να προβεί στη διάγνωση δυσκολιών άρθρωσης, δυσαρθρίας, δυσφωνίας, ρινολαλίας, εξελικτικής διαταραχής του λόγου, τραυλισμού, βραδυγλωσσίας, ταχυλαλίας, δυσφασίας, δυσφαγίας, δυσκαταποσίας και πραγματολογικών διαταραχών.